ผาจำศีล ภูกระดึงหลักฐานแม่น้ำที่ก่อให้เกิดหินทรายที่นี่
อาทิตย์อัศดง ที่ผาจำศีล ภูกระดึง สวยงามตามฝีมือช่างภาพมือหนึ่ง
ชั้นเฉียงระดับที่สวยงามแต่สร้างปัญหา ที่ผาจำศีล ภูกระดึง
คุณสุรชัย เอื้ออารีย์ถ่ายรูปพระอาทิตย์กำลังลับฟ้าที่ผาจำศีล ภูกระดึง นับเป็นภาพที่สวยงามสมกับคำร่ำลือที่ว่า นี่คือช่างภาพมือระดับต้นๆ ว่าด้วยภาพถ่ายที่เกี่ยวกับภูกระดึง แต่สำหรับมนุษย์ที่ถูกชาวบ้านเรียกขานว่า "นักธรณีวิทยา" นั้น แทนที่จะมุ่งเน้นไปที่ความเหมาะเหม็งหรือความสวยงามของการถ่ายภาพ พวกเขากลับมองเห็นเส้นสายในชั้นหิน พวกเขามองเห็นเส้นสีดำ ซึ่งก็คือชั้นหิน (bedding) เกิดเนื่องจากกระแสน้ำมีการเปลี่ยนแปลงด้านความเร็ว และลักษณะของการไหล เส้นสีดำที่ดูจากภาพนี้ จะเสมือนว่าชั้นหินวางตัวในแนวราบ ซึ่งอันที่จริงแล้วควรจะเอียงเทไปทางทิศเหนือเกือบ 5 องศา
เส้นสีแดงที่เห็นควรจะเป็นชั้นเฉียงระดับแบบแผ่น(tabular cross bedding) เกิดจากการเคลื่อนตัวของเม็ดทรายบนเนินทรายใต้ท้องน้ำที่ให้กำเนิดหินทรายชั้นนี้ หากมองจากภาพจะดูเสมือนว่า เส้นสีแดงนี้จะเอียงเทไปทางทิศตะวันออกเป็นมุมประมาณ15 องศา แต่หากมองให้เป็นสามมิติ รวมทั้งการบิดชั้นหินทรายให้เป็นแนวราบ เหมือนตอนที่เกิดสะสมตัว ก็ฟันธงได้ว่า แม่น้ำสายใหญ่สายนี้ (จากความหนาของชุดชั้นเฉียงระดับที่น่าจะร่วม 2 เมตร ก็กะว่าแม่น้ำสายนี้จะใหญ่พอๆ กับน้ำโขงช่วงนครพนม) ไหลไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ครับ พ่อแม่พี่น้อง
เรื่องนี้ต้องถึงครูอังคณาแน่ครับ ท่านสารวัตร เพราะทิศทางการไหลของแม่น้ำของหมวดหินภูพานที่ภูกระดึง ที่ข้าพเจ้าเคยวัดมานานนมแล้วนั้น มันไหลไปทางทิศตะวันตกครับท่าน แล้วทำไมที่ผาจำศีลตามภาพนี้ จึงแสดงหลักฐานที่ขัดแย้งกับที่ผาอื่นๆ
เห็นทีว่าคงต้องไปเยี่ยมผาจำศีลอีกสักครั้ง เพื่อตรวจสอบชั้นหินในสถานที่จริง ว่ามีอะไรลวงตาหรือผีป่าผีไพรท่านแสดงอภินิหารซ่อนเร้นความจริง แต่หากผลการพิสูจน์ยืนยันชัดแจ้งว่า ชั้นเฉียงระดับที่ผาจำศีลเกิดจากแม่น้ำที่ไหลไปทางตะวันออกเฉียงใต้จริง มาช่วยข้าพเจ้าแช่งให้หน้าผาแห่งนี้ถล่มหายไปทีเถอะ จะได้ไม่เหลือให้ขัดแย้งกับข้อมูลของข้าพเจ้า ดีไหมครับ พ่อแม่พี่น้อง
ป.ล. พูดเล่นนะครับ พี่น้อง อย่าเชื่อว่าข้าพเจ้าจะถล่มผาจำศีลจริง ไม่หรอกครับ ถ้ามันไม่สอดคล้องกับข้อมูลเก่า ก็ต้องพยายามหาทางอธิบายความเป็นไปได้ว่า เกิดอะไรขึ้นกับแม่น้ำโบราณสายนี้ที่ผาจำศีล มีกาพลิกตะแคงของหน้าผา หรือมีรอยเลื่อนเกิดขึ้น หรือมีเกาะแก่งขวางทางน้ำตอนเกิดสะสมตัว ทุกปัญหามีทางออกครับ ท่านสารวัตร
หาก อกนิษฐ์ พรหมฉ้วย พี่ไว้ จึ่งคง (รีรัน) ภาพถ่ายพระอาทิตย์กำลังอัศดงที่ ผาจำศีล ภูกระดึง ที่ คุณสุรชัย เอื้ออารีย์ ส่งมาให้นั้น (ภาพที่ 1) ข้าพเจ้ามองเห็นชั้นเฉียงระดับขนาดใหญ่ หนาร่วม 2 เมตร แสดงหลักฐานว่า แม่น้ำที่ก่อให้เกิดหินทรายที่นี่ ไหลไปทางทิศตะวันออก หรือตะวันออกเฉียงใต้ (ภาพที่ 2) ซึ่งขัดแย้งกับข้อมูลเก่าที่ข้าพเจ้าเคยวัดและบันทึกไว้ ต่อมา คุณสุรชัย ได้ส่งภาพถ่ายของผาจำศีลมาให้ใหม่อีกหนึ่งบาน (ภาพที่ 3) ยังคงเป็นมุมมองเดิม แต่คราวนี้เป็นช่วงที่อาทิตย์ลับฟ้าไปแล้ว มิคาด ภาพบานนี้กลับทำให้ข้าพเจ้ามองเห็นลวดลายในชั้นได้ดีกว่า และพบว่า ชั้นเฉียงระดับที่คิดว่ามีอยู่ตามภาพที่สองนั้น ที่แท้ก็เกิดเนื่องจากเหตุผลที่ว่า ผาหินนี้มิได้เป็นแท่งสี่เหลี่ยมเรียบง่าย แต่มีการเว้าโค้ง เส้นชั้นของชั้นหินจึงบิดเบนตาม ทำให้เกิดการหลอกตาว่าเป็นชั้นเฉียงระดับ ภาพใหม่ที่โกม่อนส่งมานั้น เผยให้เห็นว่าชั้นเฉียงระดับที่หน้าผานี้ เป็นแบบที่ทำมุมกับชั้นหินข้างล่างและมีความหนาของชุดไม่น่าจะเกิน 50 เซนติเมตร แต่ที่ชัดแจ้งที่สุดก็คือ แม่น้ำโบราณที่นี่ไหลไปสู่ทิศตะวันตก ครับ พ่อแม่พี่น้อง เรียกได้ว่าภาพถ่ายบานที่สองของคุณสุรขัยนั้น ช่วยดึงข้าพเจ้าขึ้นมาจากทะเลน้ำตาของเรียมได้ทันท่วงที ก็สมใจนึกบางลำภูไปนะสิครับ ท่านสารวัตร

ภาพที่ 1
ภาพที่ 2
ภาพที่ 3
ภาพที่ 4
---------------------------------------------
คำเตือน
- บทความนี้ นำมาจากแนวคิดนักวิชาการที่มีการนำเสนอผ่านสื่อที่น่าสนใจ นำมารวบรวมเพื่อใช้ประกอบในการศึกษาด้านธรณีวิทยา และใช้แลกเปลี่ยนแนวคิดเพื่อเรียนรู้ในงานด้านธรณีวิทยา (Geology) ไม่สามารถนำไปใช้อ้างอิงหรือประกอบในทางกฏหมายได้ โปรดตรวจสอบความถูกต้องกับแหล่งที่มาข้อมูลอีกครั้ง
------------------------------------------------
รวบรวมข้อมูล เกียรติพงษ์ อุดมธนะธีระ
#GST